สร้อยสยาม อัญมณีแห่งป่าไทยที่ใกล้จะเลือนหาย

สร้อยสยาม (Phanera siamensis) ไม้เลื้อยดอกสวยงามที่พบได้เฉพาะในประเทศไทยเท่านั้น กำลังกลายเป็นจุดสนใจของนักพฤกษศาสตร์อีกครั้ง พืชชนิดนี้เป็นที่รู้จักในนามพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทย (endemic) ซึ่งหมายความว่ามันเจริญเติบโตและดำรงเผ่าพันธุ์อยู่ในพื้นที่จำกัดเพียงแห่งเดียวในโลกนี้ นั่นคือบริเวณป่าในจังหวัดพิษณุโลกและอุตรดิตถ์
สร้อยสยามมีลักษณะเด่นคือดอกที่ออกเป็น ช่อห้อยลง อย่างสง่างาม ดอกแต่ละดอกมีกลีบที่ละเอียดอ่อนและสีสันที่โดดเด่น ทำให้มันเป็นไม้ประดับที่น่าทึ่ง การออกดอกจะเริ่มต้นในช่วงเดือนพฤศจิกายน ซึ่งเป็นช่วงที่อากาศเริ่มเย็นลง ทำให้ช่อดอกสีสดใสตัดกับทิวทัศน์ของป่าได้อย่างลงตัว
นักวิจัยจากทีมสำรวจพรรณไม้ภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือตอนล่างได้ทำการศึกษาพืชชนิดนี้อย่างใกล้ชิด โดยมีการเก็บตัวอย่างจากบริเวณศูนย์บริการนักท่องเที่ยวในอุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า จังหวัดพิษณุโลก ข้อมูลที่ได้จากการสำรวจนี้ถูกรวบรวมไว้ที่หอพรรณไม้ (Forest Herbarium - BKF) ซึ่งเป็นแหล่งข้อมูลสำคัญในการอนุรักษ์พืชหายากของไทย
การที่สร้อยสยามเป็นพืชถิ่นเดียว (endemic) ทำให้มันมีความเปราะบางและเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์สูง การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การรุกล้ำพื้นที่ป่า และภัยคุกคามอื่นๆ ล้วนส่งผลกระทบโดยตรงต่อการดำรงอยู่ของพืชชนิดนี้
การศึกษาและเผยแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับสร้อยสยามจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อสร้างความตระหนักรู้และกระตุ้นให้เกิดการอนุรักษ์อย่างจริงจัง การปกป้องพืชชนิดนี้ไม่เพียงแต่เป็นการรักษาความหลากหลายทางชีวภาพของไทยเท่านั้น แต่ยังเป็นการรักษา "อัญมณีแห่งป่า" ที่เป็นมรดกทางธรรมชาติอันล้ำค่าของเราเอาไว้ให้คงอยู่สืบไป