จงกลนี บัวไทยโบราณ ความงามที่เหนือกาลเวลา

จงกลนี Nymphaea siamensis Puripany.
บัว อายุหลายปี มีเหง้าและหัวสะสมอาหาร ใบรูปไข่เกือบกลม ด้านบนสีเขียวด้านล่างสีม่วงน้ำตาล ขอบใบจัก ดอกบานลอยบนผิวน้ำ รูปกลม ขนาด ๑๐-๑๕ ซม. กลีบเลี้ยงด้านนอกสีเขียว กลีบดอกเรียงซ้อนกันจำนวนมาก สีชมพูอ่อน ไม่มีเกสรตัวผู้และตัวเมีย จึงเป็นหมัน
พืชพื้นเมืองของไทยชนิดนี้ สันนิษฐานว่าเป็นบัวลูกผสมที่เกิดขึ้นจากการผ่าเหล่าตามธรรมชาตินานมาแล้ว โดยมีบันทึกไว้ในไตรภูมิพระร่วง แต่ครั้งสมัยพระมหาธรรมราชา กรุงสุโขทัย พ.ศ. ๑๘๘๘ และบันทึกของพระยาวินิจวนันดร ใน Ornamental Plants of Thailand พ.ศ. ๒๔๙๙ จงกลนี ขยายพันธุ์โดยการใช้หน่อ แยกกอ และปลูกจากเมล็ดสะสมอาหาร (วิชัยและคณะ พ.ศ. ๒๕๕๗ ได้จำแนกจงกลนีเป็นบัวชนิดใหม่ ลงตีพิมพ์ในวารสาร Acta Horticulturae : Nymphaea siamensis, the new species of waterlily in Thailand, May 2014)
ขอขอบคุณข้อมูลจาก ดร.วีระชัย ณ นคร อดีตผู้อำนวยการองค์การสวนพฤกษศาสตร์