เอื้องผึ้ง" ความงดงามและกลิ่นหอมแห่งกล้วยไม้สกุลหวาย

ในบรรดากล้วยไม้หลากหลายร้อยชนิด เอื้องผึ้ง (Dendrobium lindleyi Steud.) เป็น 1 ใน 150 ชนิดของกล้วยไม้สกุลหวายที่ผูกพันกับวิถีชีวิตของผู้คนในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทยมาช้านาน เอื้องผึ้งจัดอยู่ในสกุล Dendrobium ซึ่งคนไทยนิยมเรียกว่า หวาย หรือ เอื้อง สกุลนี้ไม่เพียงเป็นสกุลที่ใหญ่ที่สุดในวงศ์กล้วยไม้ แต่ยังมีจำนวนสมาชิกมากที่สุดในประเทศไทยอีกด้วย

การค้นพบและที่มาของชื่อเอื้องผึ้งถูกค้นพบครั้งแรกในปี ค.ศ. 1840 ทางภาคเหนือของประเทศพม่า โดย Ernst Gottlieb von Steudel เป็นผู้ตั้งชื่อวิทยาศาสตร์ ส่วนชื่อระบุชนิด (specific epithet) นั้นตั้งขึ้นเพื่อเป็นเกียรติแก่ Sir John Lindley นักพฤกษศาสตร์ผู้มีชื่อเสียง ด้วยกลิ่นหอมหวานอันเป็นเอกลักษณ์คล้ายน้ำผึ้ง ทำให้เอื้องผึ้งได้รับอีกสมญานามว่า Honey fragrant กลิ่นหอมนี้ได้รับความสนใจอย่างมากจากนักสกัดกลิ่น เพื่อนำไปใช้เป็นส่วนผสมของน้ำหอมอันล้ำค่าในปัจจุบัน

ถิ่นที่อยู่อาศัยและลักษณะทางพฤกษศาสตร์

เอื้องผึ้งมักพบขึ้นอยู่ตามป่าดิบแล้งที่ระดับความสูง 300 - 1,500 เมตรจากระดับน้ำทะเล โดยเกาะอาศัยอยู่ตามต้นไม้ ลักษณะลำลูกกล้วยของเอื้องผึ้งมีสีเขียวเข้ม ผิวคล้ำ ใบกลมรีหนา และที่โดดเด่นคือ แต่ละลำลูกกล้วยจะมีเพียงหนึ่งใบเท่านั้น

เอื้องผึ้งจะให้ดอกเร็วกว่าเอื้องคำ โดยจะออกดอกในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนเมษายน ดอกมีกลิ่นหอมแรงในช่วงกลางวัน สีเหลืองสดใส ช่อดอกห้อยย้อยลงมาเป็นสายยาว 15-40 เซนติเมตร ดอกไม่แน่นจนเกินไปและพลิ้วไหวได้ง่ายยามต้องลม ดอกบานเต็มที่มีขนาด 2-3 เซนติเมตร แรกบานจะมีสีเหลืองอมเขียว จากนั้นสีจะเข้มขึ้นจนเป็นสีเหลืองอมส้มแสด ดอกเอื้องผึ้งสามารถบานได้นานประมาณ 4-5 วันหลังจากการบานเต็มที่ แต่หากโดนน้ำ ดอกจะบานอยู่ได้เพียง 2-3 วันเท่านั้น